smutać

ktoś bar­dzo się smuci, jest nie­szczę­śliwy nagle posmut­niał

ja smu­tam
ty smu­tasz
on/ona/ono smuta
my smu­tamy
oni smu­tają

Nie smu­taj.

Pierw­sze uży­cia tego cza­sow­nika w NKJP (z forów inter­ne­to­wych) pocho­dzą z roku 2005, można więc zało­żyć, że w roz­mo­wie poja­wił się jesz­cze wcze­śniej, ale nie­wiele. Jest to cie­kawe zastą­pie­nie cza­sow­nika zwrot­nego smu­cić się dery­wa­tem prost­szym, odmien­nym według naj­częst­szego w pol­sz­czyź­nie modelu koniu­ga­cyj­nego. Smu­tać lub smu­tać się, bo i w takiej postaci wystę­puje, jest brzmie­niowo bliż­sze okre­śle­nia smutno i smu­tek niż zmięk­czone smu­cić. Cza­sow­nik smu­cić (nie­zwrotny) ma zresztą od dzie­sią­tek lat oprócz zna­cze­nia pod­sta­wo­wego ‘mar­twić’ także dru­gie potoczne ‘maru­dzić’. Nie­wiel­kie jest nie­bez­pie­czeń­stwo pomy­le­nia smu­tać z rze­czow­ni­kiem smuta, który odnosi się do okresu zamętu w histo­rii Rosji. Warto wie­dzieć, że dzi­siej­szy rdzeń smut– zawiera histo­ryczny przed­ro­stek s– dodany do prar­dze­nia męt/mut. Wszy­scy Sło­wia­nie męt­ność wody prze­nie­śli meta­fo­rycz­nie na stan ducha.